दाङ मंसिर १९ – दाङका किसानहरूले उत्पादन गरेको दूधको बिक्री नहुँदा एक कठिन परिस्थितिको सामना गरिरहेका छन् । शान्तिनगर गाउँपालिका-२ बाघमारेस्थित दीप कृषि सहकारी संस्थामा भैँसीको दूध संकलन गरिएको थियो, तर दुग्ध विकास संस्थानले समयमै दूध किन्ने गर्न नसकेको कारण किसानहरू दूध फाल्न बाध्य भएका छन् ।

दीप कृषि सहकारी संस्थाका अध्यक्ष नेवबहादुर रोकाले बताउनुभयो कि दुग्ध विकास संस्थानसँग भएको सम्झौताअनुसार सहकारीले दूध संकलन गर्दै आएको थियो, तर हालका केही महिनादेखि समयमै दूध संकलन नहुँदा किसानहरू समस्यामा परेका छन्। उहाँले भने, “हामीले दुई वर्षसम्म नियमित रूपमा दुग्ध विकास संस्थानलाई दूध पठाउँदै आएका थियौं, तर अब त्यसरी नियमित रूपमा दूध नलिँदा किसानहरू पीडित भएका छन् ।

दीप कृषि सहकारी संस्थामा दैनिक तीन सय लिटरभन्दा बढी दूध उत्पादन हुने गर्दछ। यस संस्थामा १०० भन्दा बढी किसानहरू दूध उत्पादन गरेर सहकारीलाई उपलब्ध गराउँछन् । सहकारीले दुग्ध विकास संस्थानलाई दूध बेचेपछि प्राप्त रकम किसानहरूलाई वितरण गर्दै आएको थियो। तर, अहिले संस्थानसँगको सम्पर्क नहुञ्जेल किसानहरूको लाखों रुपैयाँ बाँकी रहेको छ, र दुग्ध विकास संस्थानले उनीहरूको दूध नलिँदा किसानहरू ठूलो समस्यामा परेको बताइएको छ ।

किसान नरबहादुर खत्रीले भने, “दुःख गरेर उत्पादन गरेको दूध फाल्न मलाई मन थिएन, तर सहकारीलाई दिएको दूध दुग्ध विकास संस्थानले नलिँदा हामीलाई दूध फाल्न बाध्य बनाइएको हो ।

किसानहरूको गुनासो र विरोधलाई हेरेर यो स्पष्ट देखिन्छ कि दुग्ध विकास संस्थानको अस्थिर नीति र समयमै दूध संकलन नगर्ने प्रचलनले किसानहरूको आर्थिक संकट बढाएको छ। सहकारी संस्थाबाट किसानहरूले करिब २० लाख रुपैयाँ दुधको रकम लिन बाँकी रहेको छ ।

यसरी, किसानहरूको समस्यामा चाँडो समाधान नआएमा उनीहरूको असन्तोष अझ बढ्न सक्छ । यसका लागि तात्कालिक कदम चाल्न र दुग्ध विकास संस्थान र स्थानीय निकायहरू बीच समन्वय बढाउन आवश्यक छ ।